ÇİZGİ FİLMLER İLE ÇOCUĞUN ETKİLEŞİMİNİN ÇOCUĞUN GELİŞİME ETKİSİ

ÇİZGİ FİLMLER İLE ÇOCUĞUN ETKİLEŞİMİNİN ÇOCUĞUN GELİŞİME ETKİSİ

ÖZET

  Bu araştırmada çocukların izledikleri çizgi filmler ile etkileşimlerini. Onların maruz kaldıkları durumları ve bu durumun onların gelişiminde nasıl bir iz bıraktığını inceleyeceğiz. Günümüz dünyasında her evde bir veya daha fazla televizyon var. Ayrıca televizyonlar sürekli yayınlar yapıyor. Bu yayınlardan sadece çocuklara yönelik  olan kanallar mevcut. Çocuklarımız bu kanalları istediği zaman izliyor. Bu kanalların içeriği çizgi filmler olsa da türleri çocuklarımızın gelişimi için ne kadar sağlıklı. Biz veliler bunları takip etmeksek, çocuklar bunların bilincine varmadan, keyif alarak bu çizgi filmleri izliyor. Bu çizgi filmlerle bir süre sonra özleşiyorlar ve gördüklerini yapmaya başlıyorlar. Bizlere düşen bunların farkında olmak ve çocuklarımızın gelişimini olumlu yönde etkileyecek çizgi filmler izlemesini sağlamaktır. Bu yüzden bu araştırmanın amacı sizin bunları fark etmenizi sağlamaktadır. Örneğin, Henüz hayal ile gerçeği ayırt edemeyen büyük oranda gördüklerinin etkisiyle bir dünya kuran bu yaş çocuğunun(2-6), hem benlik oluşumu hem kişilik gelişimi hem de kültürleme gibi bireysel gelişim süreçlerinde çizgi filmler önemli bir yer teşkil etmektedir. Günde yaklaşık dört saat televizyon karşısında kalan çocuğun kültürel etkileşim konusunda çizgi filmlerdeki davranış kalıplarını, düşünce tarzlarını, model olabilecek kişilerin genel özelliklerini benimsemesi kaçınılmazdır. Daha da önemlisi model olarak benimsenen çizgi film kahramanlarının davranış kalıplarının çocuğun gündelik hayatında ne derece karşılık bulduğu, modelleme süreci bakımından önem taşımaktadır. (EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 15 Sayı: 48 (Yaz 2011),s-283)

GİRİŞ

  Aile ve Sosyal politikalar bakanlığının 2012 yılında yapmış olduğu araştırmaya göre, Türk toplumunun %91,9 u televizyon izliyor, ekonomik düzey çok önemli değil tw sahibi olmak için.  Rtük  2012 araştırmasına göre 2-2,5 lu  yaşlarda düzenli bir şekilde televizyon izlenmesi oluyor. Çocuklar tw yi renklerin çekiciliğinden izliyor. İzledikleri programların çoğunun çizgi film olması bunu desteklemektedir. Okul öncesi dönemde en çok izlenen tür çizgi filmdir. İzlenen programın türü, izlenme süresi ve ne zaman izleneceği oldukça önemlidir.

  Toplumların geleceği olan çocuklar günümüzün en yaygın ve etkin kitle iletişim araçlarından biri olan televizyondan etkilenmektedir. Çocukların televizyondan etkilenme düzeyleri çocukların yaşlarına, gelişimlerine, aile sel ve çevresel faktörlerine, izledikleri programların içeriklerine bağlı olarak değişiklikler göstermektedir. Yapılan araştırmalar çocuğun 18. aylardan itibaren televizyondan gelen uyaranlara azda olsa ilgi gösterdiği ancak asıl izleyici olarak 2,5 yaşlarından sonra olduğunu göstermektedir. 2,5 yaştan sonra çocuklar izledikleri şeyleri taklit etmeye başlarlar. 3-6 yaş arası bu rol dahada artar. Pek çok araştırmada özellikle 2 yaş altı çocukların çok zarar gördüğü görülmektedir. Bir araştırmaya göre 0-3 yaş arasında Tw karşısında uzun süre kalan çocuklar yüz yüze iletişimde zorluklar, sosyalleşmede sorunlar ve  göz teması kuramayan çocuklar olabilmektedir.

- Genel olarak çocuğun gelişim sürecine bakıldığında dört ayrı dönem görülmektedir:

-Bebeklik dönemi (0-2 yaş)

-İlk çocukluk dönemi (3-6 yaş)

-Son çocukluk dönemi (7-11 yaş)

-Ergenlik dönemi (12-18 yaş)

  Çizgi filmlerin etkilerini dört ana başlık altında toplayabiliriz.

 Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki olumlu etkileri.

 Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri.

 Çizgi filmlerin çocukların fiziksel özellikleri üzerindeki etkileri.

 Çizgi filmlerin ürün satışları üzerindeki etkileri.

   Olumlu yönleri:  Olumlu yönlerine bakacak olursak Tw seyreden çocuklar yavaş yavaş dış dünyayı tanımaya başlar, çünkü  televizyon dünyaya açılan pencere gibidir. Çocuklar için eğlence kaynağıdır tabi bilinçli bir şekilde günde 30-40 dkyı geçmicek kadar izlendiğinde. Eğitici yönleri vardır bu sayede çocuklar eğlenceli bir şekilde sıkılmadan yeni şeyler öğrenebilirler. Deprem dede örneğini bunun için söyleyebiliriz. Deprem dede çizgi filmini izleyen çocuk bu sayede depremde nasıl davranacağını öğrenebilir. Farklı kültürler farklı etkilere sahiptir. Çocuklar televizyonda gördüğü pek çok yeni kültürleri öğrenir ve bir şekilde maruz kalırsa o kültüre yabancılık çekmicektir. Susam sokağı gibi eğitici programların bilişsel, sosyal ve dil gelişiminde olumlu etkisi görülmüştür. Olumlu davranışta modeller sunar. Pepe örneği buna uyar. Pepe eğitici bir çizgi filmdir. Ailesinden çocukların yapması gereken davranışları görmektedir. Bunları izleyen çocuklar pepe gibi olmak isteyecektir olumlu rol modeli sunacaktır. İş bölümü yapmasını öğrenmesi, yanlış bir şekilde hatasını öğrenmek, farklı durumlarda nasıl davranışlar sergiliye ceni bilmek gibi. Kendini tanırlar çünkü eğitici yönleri vardır.

Olumsuz yönleri:

1)Şiddete yöneltme

2)Bilişsel fonksiyonları köreltme (azaltma)

3)Gerçeklikten kopma

4)Güvenli davranış azalması ve risk artışı

   Televizyonların en büyük sorunu çocukların tw izlerken nasıl zaman geçtiğini bilmemesi ve uzunca süre bıkmadan izlemek istemesi. Tabi günümüzde 24 saat yayın yapan çocuk kanalları var bu yüzden çocuklar gece gündüz ayrımı yapmadan izlemek isticektir. Çok izleme uyku problemi, ağlama ve çabuk sinirlenme gibi problemlere yol açar. Şiddete yöneltme eğilimi vardır. Çünkü çocuklar taklit yapar ve çizgi filmlerde de şiddet görmek mümkün. Günümüzde veliler adeta yaramazlık yapan çocukları sussun die elektronik bakıcıymış gibi onlara telefonlarını, tabletlerini vermektedir. Ayrıca şiddet içerikli çizgi filmler izleyen çocuklar gergin, agresif ve daha fazla kavga ettikleri gözlemlenmiştir. Çok  fazla çizgi film izleyen çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite rahatsızlığı olma olasılığı daha fazladır, (Bilişsel fonksiyon körelmesi). Gerçeklikten kopma ise izlenen karakterler çocuğun dünyasına yerleşip çocuklar o şekil davranabilirler çünkü bir çeşit özdeşleşme olabilir.Kendini pokemon sanan çocuğun camdan aşağı atlaması (izlediği çizgi filmdeki uçan kuşlardan biri sanıp kendini aşa atması) Güvenli davranış azalması ve risk artışı özellikle 12 yaş öncesinde olur. Gerçekle ‘hayal ürünü’ arasındaki belirlemeyi yapmakta zorlanırlar.

   Journal of developmental psychologyde yayınlanan bir çalışmaya göre 8-16 aylık dönemde bir bebeğin seyrettiği her saat başına 3 yaşındaki dil becerisinden 6-8 kelime geri olduğu gözlemlenmiştir. İlk yıllarda 2-3 yaşa kadar dil ve zeka gelişimi oldukça yüksek araştırmalara göre beyin gelişimin %70 i bu yıllarda %90 ı ise ilk 5 yılda tamamlanıyor. Uzmanlara göre 2-3 yaşından sonra Tv izleme süresi yarım saati fazla geçmemelidir.

  Çizgi filmlerin çocukların fiziksel üzerinde etkileride vardır.  Çocuklar kaslarını oyun oynayarak , koşarak,zıplayarak, hareket ederek fiziksel özelliklerini geliştirir.Televizyon karşısındaki çocuk, hareket etmeden televizyon izler ve bu belli saatin üzerindeyse fiziksel hareket az yaptığı için gelişimini etkileyebilir ve ileride fiziksel problemlere yol açabilir bu durum.

  Çizgi filmlerin ürün satışları üzerinde de etkisi oldukça fazladır. Çocuklar izledikleri çizgi filmlerle özdeşleştiğinde. Aldıkları ürünler izledikleri çizgi filmlerle alakalı olur. Örneğin oyuncaklar, kırtasiye ürünleri, yada yiyecek sektöründe bile bu kullanılmaktadır. Yoğurtların üzerinde sevilen karakterlerin resminin olması, yada alınan defterin üstünde o kişinin resminin olması. Evdeki yatağında sevdiği karakterin resminin olması.

  Sonuç olarak söylemek gerekirse çizgi filmlerin olumlu ve olumsuz etkileri vardır bu etkileri en aza indirmek için bilinçli olmak gerekir. Çocukların izlediği programlar takip edilmeli, ne kadar izlediğine bakılmalı ve diğer belirttiğimiz önemli faktörlere dikkat edilmelidir. Böylece çocukların geleceğe daha güvenli ve sağlıklı hazırlanmasında olumlu yönümüz olur.

 

ÇOCUK, TELEViZYON VE ÇiZGi FiLM  Ar. Gr. Deniz GULER

ÇOCUĞUN SOSYALLEŞMESİNDE AİLE-TELEVİzYON İLİşKİsİ  Yaprak İşçibaşı

ÇİZGİ FİLMLERDE GRAFİK İFADE VE KONU AÇISINDAN KÜLTÜREL ETKİLER: TÜRK ÇİZGİ FİLM ÖRNEKLERİ  Fethi Kaba

ÇOCUĞUN EĞİTİMİNDE VE SOSYAL GELİŞİMİNDE ÇİZGİ FİLMLERİN ROLÜ: CAILLOU VE PEPEE ÖRNEĞİ Ali YAĞLI

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUĞUNUN KİŞİLİK GELİŞİMİNDE ROL MODELLİK VE ÇİZGİ FİLMLER  Cemil ORUÇ , Erhan TECİM , Hilal ÖZYÜREK

TELEVİZYONUN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Güven BÜYÜKBAYKAL

Yazının tüm hakkı saklıdır izinsiz alınamaz.