Beyin ödül merkezi ve dopamin işlenişi
Mutlu olduğumuzda, ödül
aldığımızda, zevk aldığımızda beynimiz bunu ödül olarak algılar. Yani haz
aldığımızda vücut dopamin salgılar. Dopamin orta beyinde ön tavan bölgesinde
üretilir. Beynin pek çok farklı bölgesine gider amigdalaya gider(duygularla
ilgilenir), daha yukarısı beynin ödül merkezidir(vücudumuzun motor
fonksiyonları bu bölgededir). Daha sonra
prefrontal kortekse gider(odaklanma dikkat, planlama işlemleri burada olur),
hipakampüse gider(anıların düzenlemesinden sorumlu bölge). Temel olarak dopamin
salgılandığında bu yollarda işlemler olur. Farklı uyarıcılar farklı tepkiler
gösterir örneğin uyuşturucu, farklı ilaçlar gibi. Zevk aldığımız şeylerde
hipakampüs bunu hafızaya yazar ve bunu unutmaz zevk alınan eylemleri hatırlar.
Amigdala zevk aldığımız şeyleri söyler. Motor fonksiyonlarımızın olduğu yerdeki, beyin
ödül merkezi daha çok haz alınan şeyden istiyor. Prefrontal korteks zevk alınan
şeye odaklanmamıza yardım ediyor. Dopamin arttığından serotonin düşer ve
böylece doyum hissimiz azalır. Serotoninin bir özelliği doyum hissi
sağlamasıdır. Zararlı madde kullananların tek sebebi yanlış kararlar vermesi
değildir çünkü fizyolojik sebeplerde yukarıda yazılanlara göre vardır.
Madde bağımlılığının biyolojik
temelleri hakkındaki deneyler vardır fareler üzerinde.
Farelere kaldıracı kaldırıp
kaldıramıyacağını görmek için serumla uyuşturucu veriyorlar. Daha sonra fare kaldıracı
daha hızlı kaldırıyor. O maddeyi arama davranışları sergiliyorlar. Bir fareye
onu hasta eden yiyecek verilince bir süre sonra o yiyeceği yemek istemiyor.
Ancak bağımlı olduğu maddeyle birlikte verilince istiyorlar. Çünkü madde beyinlerindeki
mantığı alıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder